dìzǐguī弟子規(guī)zǒngxù

【總敘】

dìzǐguīshèngrénxùn弟子規(guī)圣人訓(xùn)Shǒu

xiàotìcìjǐnxìn首孝悌次謹(jǐn)信fàn

àizhòngérqīnrén泛愛眾而親仁

yǒuyúlìzéxuéwén有余力則學(xué)文

rùzéxiào

【入則孝】fùmǔhūyìnɡwùhuǎn

父母呼應(yīng)勿緩

fùmǔmìnɡ

xínɡwùlǎn

父母命行勿懶fùmǔjiàoxūjìnɡtīnɡ

父母教須敬聽

fùmǔzéxūshùnchénɡ

父母責(zé)須順承dōnɡzéwēnxiàzéqìnɡ

冬則溫夏則凊

chénzéxǐnɡhūnzédìnɡ

晨則省昏則定chūbìɡùfǎnbìmiàn

出必告

反必面

jūyǒuchánɡyèwúbiàn

居有常

業(yè)無變shìsuīxiǎowùshànwéi

事雖小

勿擅為

ɡǒushànwéizǐdàokuī

茍擅為

子道虧wùsuīxiǎowùsīcánɡ

物雖小勿私藏

ɡǒusīcánɡqīnxīnshānɡ茍私藏親心傷qīnsuǒhàolìwèijù

親

所好力為具

qīnsuǒwùjǐnwèiqù親所惡謹(jǐn)為去shēnyǒushānɡyíqīnyōu

身

有傷貽親憂

déyǒushānɡyíqīnxiū

德有傷貽親羞qīn

àiwǒxiàohénán

親

愛我孝何難

qīnzēnɡwǒxiàofānɡxián

親憎我孝方賢

qīnyǒuɡuòjiànshǐɡēnɡ

親有過諫使更

yíwúsèróuwúshēnɡ怡吾色柔吾聲

jiànbúrùyuèfùjiàn

諫不入悅復(fù)諫

háoqìsuítàwúyuàn號(hào)泣隨撻無怨qīnyǒujíyàoxiānchánɡ

親有疾藥先嘗

zhòuyèshìbùlíchuánɡ

晝夜侍不離床sānɡsānniánchánɡbēiyè

喪三年常悲咽

jūchùbiànjiǔròujué

居處變酒肉絕sānɡjìnlǐjìjìnchénɡ

喪盡禮祭盡誠

shìsǐzhěrúshìshēnɡ事死者如事生

chū

zé

tì

【出則悌】xiōngdàoyǒudìdàogōng

兄道友弟道恭

xiōngdìmùxiàozàizhōng

兄弟睦孝在中Cáiwùqīngyuànhéshēng

財(cái)物輕怨何生yányǔrěnfènzìmǐn

言語忍忿自泯

huòyǐnshíhuòzuòzǒu

或飲食或坐走

zhǎngzhěxiānyòuzhěhòu

長者先幼者后zhǎng

hūrénjídàijiào

長呼人即代叫

rénbùzàijǐjídào

人不在已即到

chēngzūnzhǎng

wùhūmíng

稱尊長勿呼名

duìzūnzhǎngwùxiànnéng

對(duì)尊長勿見能

lùyùzhǎngjíqūyī

路遇長疾趨揖

zhǎngwúyántuìgōnglì

長無言退恭立

qíxiàmǎchéngxiàjū

騎下馬乘下車

guòyóudàibǎibùyú

過猶待百步余

zhǎngzhělìyòuwùzuò

長者立幼勿坐

zhǎngzhězuòmìngnǎizuò

長者坐命乃坐

zūnzhǎngqiánshēngyàodī

尊長前聲要低

dībùwénquèfēiyí

低不聞卻非宜jìn

bì

qū

tuìbìchí

進(jìn)必趨退必遲

wènqǐduìshìwùyí

問起對(duì)視勿移

shìzhūfùrúshìfù

事諸父如事父

shìzhūxiōngrúshìxiōng事諸兄如事兄jǐn

【謹(jǐn)】zhāoqǐzǎoyèmiánchí朝起早夜眠遲lǎoyìzhìxīcǐshí老易至惜此時(shí)chénbìguànjiānshùkǒu

晨必盥兼漱口

biànniàohuízhéjìngshǒu便溺回輒凈手

guānbìzhèngniǔbìjié

冠必正紐必結(jié)

wàyǔlǚjùjǐnqiè襪與履俱緊切

zhìguānfúyǒudìngwèi

置冠服有定位

wùluàndùnzhìwūhuì勿亂頓致污穢

yīguìjiébúguìhuá

衣貴潔不貴華

shàngxúnfènxiàchènjiā上循分下稱家

duìyǐnshíwùjiǎnzé對(duì)飲食勿揀擇

shíshìkěwùguòzé食適可勿過則niánfāngshàowùyǐnjiǔ

年方少勿飲酒

yǐnjiǔzuìzuìwéichǒu飲酒醉最為丑

bùcōngrónglìduānzhèng

步從容立端正

yīshēnyuánbàigōngjìng

揖深圓拜恭敬

wùjiànyùwùbǒyǐ勿踐閾勿跛倚

wùjījùwùyáobì勿箕踞勿搖髀

huǎnjiēliánwùyǒushēng

緩揭簾勿有聲kuān

zhuǎnwānwùchùléng寬轉(zhuǎn)彎勿觸棱zhíxūqìrúzhíyíng執(zhí)虛器如執(zhí)盈

rùxūshìrúyǒurén入虛室如有人shìwùmángmángduōcuò

事勿忙忙多錯(cuò)

wùwèinánwùqīnglüè勿畏難勿輕略

dòunàochǎngjuéwùjìn斗鬧場(chǎng)絕勿近

xiépìshìjuéwùwèn邪僻事絕勿問jiāngrùménwènshúcún將入門問孰存

jiāngshàngtángshēngbìyáng將上堂聲必?fù)P

rénwènshuíduìyǐmíng

人問誰對(duì)以名

wúyǔwǒbùfēnmíng吾與我不分明

yòngrénwùxūmíngqiú用人物須明求

tǎngbùwènjíwéitōu倘不問即為偷

jièrénwùjíshíhuán借人物及時(shí)還

hòuyǒujíjièbùnán后有急借不難

Xìn

【信】

fánchūyánxìnwéixiān凡出言信為先

zhàyǔwàngxīkěyān詐與妄奚可焉

huàshuōduōbùrúshǎo

話說多不如少

wéiqíshìwùnìngqiǎo惟其是勿佞巧

jiānqiǎoyǔhuìwūcí奸巧語穢污詞shìjǐngqìqièjièzhī市井氣切戒之

jiànwèizhēnwùqīngyán

見未真勿輕言

zhīwèidìwùqīngchuán知未的勿輕傳shìfēiyíwùqīngnuò事非宜勿輕諾gǒuqīngnuòjìntuìcuò茍輕諾進(jìn)退錯(cuò)

fándàozì

zhòng

qiěshū

凡道字重且舒

wùjíjíwùmóhū勿急疾勿模糊

bǐshuōchángcǐshuōduǎn

彼說長此說短

bùguānjǐmòxiánguǎn不關(guān)己莫閑管

jiànrénshànjísīqí見人善即思齊zòngqùyuǎnyǐjiànjī縱去遠(yuǎn)以漸躋

jiànrénèjínèixǐng見人惡即內(nèi)省yǒuzégǎiwújiājǐng有則改無加警

wéidéxuéwéicáiyì唯德學(xué)唯才藝bùrúréndāngzìlì不如人當(dāng)自礪ruòyīfúruòyǐnshí若衣服若飲食

bùrúrénwùshēngqī不如人勿生戚

wénguònùwényùlè

聞過怒聞譽(yù)樂

sǔnyǒuláiyìyǒuquè損友來益友卻

wényùkǒngwénguòxīn

聞譽(yù)恐聞過欣

zhíliàngshìjiànxiāngqīn直諒士漸相親

wúxīnfēimíngwéicuò

無心非名為錯(cuò)

yǒuxīnfēimíngwéiè有心非名為惡

guònénggǎiguīyúwú

過能改歸于無tǎngyǎnshìzēngyìgū倘掩飾增一辜

fàn

àizhòng

【泛愛眾】fánshìrénjiēxū

ài凡是人皆須愛tiāntóngfùdìtóngzài天同覆地同載

xìnggāozhěmíngzìgāo

行高者名自高

rénsuǒzhòngfēimàogāo人所重非貌高cáidàzhěwàngzìdà才大者望自大

rénsuǒfúfēiyándà人所服非言大

yǐyǒunéngwùzìsī

己有能勿自私

rénsuǒnéngwùqīngzī人所能勿輕訾

wùchǎnfùwùjiāopín勿諂富勿驕貧

wùyàngùwùxǐxīn勿厭故勿喜新

rénbùxiánwùshìjiǎo人不閑勿事攪

rénbùānwùhuàrǎo

人不安勿話擾

rényǒuduǎnqièmòjiē

人有短切莫揭

rényǒusīqièmòshuō人有私切莫說

dàorénshànjíshìshàn道人善即是善rénzhīzhīyùsīmiǎn人知之愈思勉

yángrénèjìshìè揚(yáng)人惡即是惡

jízhīshènhuòqiězuò疾之甚禍且作

shànxiāngquàndéjiējiàn

善相勸德皆建guòbùguīdàoliǎngkuī過不規(guī)道兩虧

fánqǔyǔguìfēnxiǎo

凡取與貴分曉

yǔyíduōqǔyíshǎo與宜多取宜少

jiāngjiārénxiānwènjǐ

將加人先問己

jǐbúyùjísùyǐ己不欲即速已

ēnyùbàoyuànyùwàng

恩欲報(bào)怨欲忘

bàoyuànduǎnbàoēncháng抱怨短報(bào)恩長

dàibìpúshēnguìduān

待婢仆身貴端

suīguìduāncíérkuān雖貴端慈而寬

shìfúrénxīnbùrán

勢(shì)服人心不然

lǐfúrénfāngwúyán理服人方無言

qīnrén

【親仁】tóngshìrénlèibùqí

同是人類不齊

liúsúzhòngrénzhěxī流俗眾仁者希

guǒrénzhěrénduōwèi

果仁者人多畏yánbúhuìsèbúmèi言不諱色不媚

néngqīnrénwúxiànhǎo

能親仁無限好

dérìjìnguòrìshǎo德日進(jìn)過日少

bùqīnrénwúxiànhài

不親仁無限害

xiǎorénjìnbǎishìhuài小人進(jìn)百事壞

yúlìxuéwén

【余力學(xué)文】

búlìxíngdànxuéwén

不力行但學(xué)文

zhǎngfúhuáchénghérén長浮華成何人

dànlìxíngbùxuéwén

但力行不學(xué)文

rènjǐjiànmèilǐzhēn任己見昧理真

dúshūfǎyǒusāndào

讀書法有三到

xīnyǎnkǒuxìnjiēyào

心眼口信皆要

fāngdúcǐwùmùbǐ

方讀此勿慕彼

c